Әнші құм
Қазақстанның кең байтақ дархан даласы әлі күнге дейін толық зерттелмеген, сыры ашылмаған құпияларға толы. Кең байтақ жеріміздің аумағында табиғаттың көз тартар небір құбылыстары мен қайталанбас өзіне тән ерекшеліктері бар. Солардың бірі «әнші құм» (кейбір деректерде Айғай құм) – Алматы облысы Кербұлақ ауданы жеріндегі Іле өзенінің аңғарын бойлай орналасқан Үлкен Қалқан тауы және Кіші Қалқан тауы етегіндегі құмды төбе, Алматы қаласынан 250 шақырым қашықтықта орналасқан. Биіктігі 150 м-дей, ұзындығы 8 км, ені 3 км-ге дейін жетеді. Қалқан тауларынан соғатын желдің бағыты үнемі өзгеріп отыруы нәтижесінде құм түйіршіктері електеніп, бірегей құм қо тұратын төбеге айналған.
«Алтынемел» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Айғай құм немесе Әнші құм» атты құмды төбені өз қамқорлығына алған. Кейбір деректерге сүйенсек, «Алтынемел» ұлттық қорығы кезінде Шоқан Уәлихановтың Қашқарияға сапарында пана болған деседі.
Ал енді бұл өңір неліктен «әнші құм» атанып кетті екен? Осыған тоқталып көрейік. Бұл құмның бір ерекшелігі – құрғақ күндері әуенді дыбыстар шығарады. Оның әуені бірнеше шақырымдарға жайылып, алыстан да естіліп тұрады.
Кейбір пікірлерге сүйенсек, құмның ұсақ бөлшектері бір-біріне үйкелген кезде осындай әуенді дыбыстар шығады екен: жеңіл самал жел шиқылдаған дыбыстар шығарса, қатты жел орган дыбысына ұқсас әуен шығарады. Алайда, желсіз күнде де құмның әуенін тыңдауға болады. Осы сиқырына байланысты, құм жайында көптеген аңыздар пайда болған. Құмның тағы бір ерекшелігі – ол басқа құмдар сияқты орнын ауыстырып, көшіп жүрмейді, керісінше, мыңдаған жылдар бойы Алтынемел аумағында, бір орында тұр.
Осындай табиғи ерекшелік әлемнің басқа жерінде жоқ деп айтсақ та болатын шығар. Тіпті кезінде Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан бұл табиғат ескерткішіне жолаушылар әдейілеп ат басын бұрған деседі.
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
3 тапсырма 96 бет сын есімдер тауып, тұлғасына, құрамына , мағынасына қарай ажыратып жаз.
Объяснение:Всем путникам загадывала Сфинкс загадку и, если ее не отгадывали, сбрасывала людей вниз с высокой скалы.
Многие смельчаки пробовали найти ответ на загадку, и ни один из них не остался в живых. Решил и Эдип попытать счастье. «Чем жить на чужбине безродным изгнанником, уж лучше погибнуть! » - подумал он. Достиг он скалы, где жила Сфинкс. «Загадывай загадку! Я готов! » - сказал он чудовищу. «Скажи-ка мне, если такой смелый, какое существо утром ходит на четырех ногах, днем на двух, а вечером на трех, и чем больше у него ног, тем меньше сил? » - спросила Сфинкс.
Рассмеялся Эдип: «Твоя загадка совсем проста. Это - человек. Утром своей жизни, когда он еще мал и слаб, медленно ползет он на четвереньках; днем, то есть в зрелом возрасте, ходит на двух ногах; в старости же, вечером своей жизни, становится дряхлым и, нуждаясь в опоре, берет костыль, который и служит ему как бы третьей ногой» .
Огорченная Сфинкс отказалась признать свое поражение и задала Эдипу второй вопрос: «Назови двух сестер, одна из которых порождает другую, а та, в свою очередь, порождает первую» .
«День и Ночь! » - не задумываясь, ответил Эдип (в Древней Греции день и ночь олицетворялись двумя женскими божествами) . Раздосадованная Сфинкс бросилась в пропасть, и Фивы были избавлены от страшной напасти.
Эдип же вернулся в Фивы, и граждане, восхищенные его находчивостью, провозгласили его царем. Взял Эдип в жены царицу Иокасту, жену убитого Лая, и стал править Фивами.
Сохранилось сообщение о сатировской драме Эсхила "Сфинкс", где самой Сфинге приходилось отгадывать загадку, заданную ей Силеном: "Что находится у него в руке, спрятаннойза спиной, - живое существо или мертвое? ". Так как Силен прятал в ладони птичку, которой быстро мог свернуть шею, то Сфинга не имела шансов дать верный ответ и должна была признать свое поражение.