Көшпенділер мәдениеті
Көшпенділер дегенде көбіне өз ата бабаларымыз есімізге келеді. Қазақтар бағзы заманнан қазіргі уақытқа дейін мал бағып малдың қамымен көшіп қонып жүре берген. Тек қана соңғы жүз жылдың ішінде индустрияландыру заманында және кешегі Сталиннің ұжымдастыруының есебінен орнықты өмір салтына көшіп кетті.
Көшпенді халықтар көбіне жылына кем дегенде екі рет көшіп отыратын болған. Жазда жайлауда кең жерлерде өмір сүрсе, қыста суықтан сақтану үшін тау бөктерлерінде пана жерлерді таңдайтын болған.
Көшпенді халықтар көбіне уақытын ат үстінде өткізген. Сонымен қатар олар үнемі мал үшін ыңғайлы жерлер іздеумен болған. Соның бір мысалы ретінде Асан қайғыны айтуға болады. Ал жақсы жерлер үшін талас та әрқашан қиын болған. Сондықтан олар көп соғысып жүрген.
Құлпытас – бейітке қойылатын тас белгі.
Ұғым-түсініктері мен салт-дәстүрлеріне қарай дүние жүзі халықтарында құлпытастың көптеген түрлері кездеседі.
Ежелгі Шумер, Мысыр, Этрустар заманында құлпытастар адам мүсіні түрінде жасалынды. Құлпытасқа адам бейнесін қашап, мәйітпен бірге қою дәстүрі ғұн заманы, түрік қағандығы, қыпшақ, түргеш дәуірлерінде кең жайылды. [1]
Құлпытастардың шығу тегі, рәміздік мән-мағынасы туралы ғылымда нақты тұжырым қалыптаспаған. Қалай болғанда да, қазіргі қазақ даласындағы құлпытастардың арғы тарихы сақтар мен ежелгі түркілердің тас мүсіндерімен, сондай-ақ көне түркілер жазуы қашалған бітіктастармен байланысты екендігі анық. Қазақ даласындағы құлпытастардың даму эволюциясы Батыс және Оңтүстік Қазақстанда сақталған құлпытастардан көрінеді.[2]
Құлпытастарды әрлеу, нақыштау, бедерлеу ісі сол кезеңде өмір сүрген халықтың қолөнері мен мемориалдық үрдісінің, салт-дәстүрі, әдет-ғұрпы мен дүниетанымының белгісі іспетті. Мысалы, түркі жерінде ислам дінінің бел алуына орай бейнелі құлпытастар орнына өрнекті көктастар қойылатын болды. Ислам дінінде қабір басына белгі қоюға рұқсат етілгенімен, аса үлкен құлпытас қойып, оған адамның, малдың немесе әлдебір заттың суретін бейнелеуге тыйым салынуына байланысты құлпытастарға арабша Құран сүрелері мен аяттар жазу өнері етек алды. Түркістандағы Иасауиге қойылған құлпытас, сондай-ақ сонда жерленген қазақ халқының атақты хандары мен қайраткерлерінің басына қойылған құлпытастарда осы үрдіс сақталған.[3]
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Сделайте диалог на 7 вопросов по казахскому языку по теме "семья" ! нужны вопросы к 6 классу!
-сенің ойынша отбасы дегеніміз не?
-менің ойымша отбасы дегеніміз бізге ең жақын адамдар
- Сенің отбасында қаншаадам бар?
- менің отбасымда 4 Адам бар
-Олар кімдер?
-Олар: əкем, шешем, ағам жəне мен.
-сенің отбасында жанжал болама?
- Əр адамның отбасында жанжал болады, соңын ішіндеде жанжал біздеде болады.
- сіз отбасыңыздағы жанжалды калай шешесіз?
-Əке-шешемнің айтқанын орындаймыз, бізге ұнамасада
-Сен отбасынды жақсы көресін бе?
-Əріне
- Отбасында кім не істейді?
-Əкем жұмыс істейді, анам үй шаруашылығымен айналысады ал біз оқиймыз.
-Что по твоему семья?
-я считаю что семья это самые близкие нам люди.
-сколько человек в твоей семье?
- в моей семье 4 человек?
-кто они?
-они: папа мама брат и я
- бывают ли конфликты в твоей семье?
- как и в каждой семье у нас тоже бывают конфликты.
- как вы их решайте?
- мы слушаемся родителей хоть и если нам не нравится
- ты любишь свою семью?
-конечно
-кто что делает в твоей семье?
-папа работает мама домашние дела а мы учимся