15 . 1. ежелгі қазақстан мәдениеті - қандай өркениеттің құрамдас бөлігі? 2 бүгінгі қазақ жерінде қанша өзен-көл бар? 3 ұлы дала қандай құрлықтардың басын қосты? 4. түркі жұрты жылқыны қашан қолға үйретті? 5. сырдарияның бойында қанша қала мен елді мекен болды? 6. қандай зергерлік өнер ? 7. ұлы далада қандай империя салтанат құрды? 8. түркі жазуы қай ғасырда пайда болды? 9. бумын қағанның ордасына қытай елшісі қай жылы келді? 10. түркі елі қандай мәртебеге ие болды?

1. ежелгі қазақстан мәдениеті-

еуразия өркиетінің құрамдас бөлігі.

2.қазақстан аумағында ірілі-ұсақты 85 мың өзен бар. олардың ішінде 7 өзеннің (ертіс, тобыл, есіл, жайық, сырдария, іле, шу) ұзындығы 1000 км-ден асады.

қазақстан өзендері ұзындығы 1000 км өзен ұзындығы қазақстанда

ертіс 4 248 км 1 700 км

есіл 2 450 км 1 400 км

жайық 2 428 км 1 082 км

сырдария 2 219 км 1 400 км

тобыл 1 591 км 800 км

іле 1 439 км 815 км

шу 1 186 км 800 км

Денсаулықты сақтау – өз қолымызда, яғни өз еншімізде. Қазіргі таңда аурулардың түрі көбейіп барады. "Тірі адам түбінде бір ауырмай тұрмайды” деп данышпан Баласағұнидің айтқан сөзі рас сияқты. Өйткені, әрбір адам басында өзіне белгілі бір аурулары бар. Бірақ біз сол аурулардың шарықтауына жол бермей оған төтеп беруіміз қажет. Яғни "Ауруын жасырған өледі” (Ә.Науаий) деген сөзге қарсы адам өз бойындағы ауруы бойынша дәрігерлерден кеңес алып, білгендерден сұрап отыруы қажет
Денсаулық – баға жетпейтін жалғыз ғана асыл дүние. Ол жақсы болу үшін не уақытты, не күш – жігерді, не еңбекті, тіпті барлық дүниені аямай жұмсау керек.Денсаулық үшін өмірдің бір бөлімінде қиюға болады. «Денсаулық – зор байлық» дейді қазақ. Әрбір адам өз денсаулығының мықты болу жолдарын қарастыру керек. Дені сау адамның көңіл-күйі көтеріңкі болып, еңбекке әрқашан құлшына кіріседі. Халқымыз «Дені саудың – жаны сау» деп орынды айтқан. Отанымыздың келешегі, көркеюі – салауатты өмір салтын сақтау қолдауда. 

Мен теңізге саяхаттаганым туралы айтқым келеді. Алдыңғы жылы мен және менің отбасым Анарага бардық. Мен ол жақта көптеген жерлерді суретке түсірдім, себебі шипа жаймен қызықтырды. Бiзге ауа-райы сәтті болды. Теңіз жылы болған соң, апам екеуміз теңізде көп шомылдык. Ата-анамыз бiздi теңізден әрең дегенде шығаратын. Өте қызық болды.
Кешке бiз саябаққа бардық. Онда көптеген ойын- сауықтар бар екен. Мен барiнеде ойнадым, қатты ұнайды.
Таңғы ас, түскі және кешкі ас мәзірі қызық болды. Ас мәзірінде көп жемістер болды.
Бiздер қонақ үйде аялдадык. Жанында бакша болды. Бақшада көп гүлдер бар.
Бұл менің өмірiмдегi ең жақсы демалысы және саяхатым болды.