Переведите на казахский без переводчика молю: вообще жизнь тяжелая. встают рано утром. ложатся спать в 9 вечера. целый день в работе. сильно устают. тяжело зимой. иногда даже дверь нельзя открыть - бураны, сугробы. в последнее время стали закупать уголь, совсем немного. а в основном топятся зимой.за лето должны много успеть. собрать сена, кизяка, запастись продуктами, травами, просушить мясо, вырастить картошку.лошади и коровы пасутся на жайлау без присмотра, а потом вечером сами спускаются к дому. помимо всего прочего, обязательно охотятся и рыбачат, не ради азарта, а чтобы иметь еду.если тут заболеют, то он не вызывают врачей, а лечатся травами, барсучьем жиром и т.д.

Жалпы алғанда  өмір өте қиын. Таңертең ерте тұрады. Ұйқыға кешкі 9-да жатады. Күні бойы жұмыста. Өте қатты шаршайды. Қыста қиын. Кейде тіпті боран мен аяздың кесірінен есікті ашуға болмайды.Соңғы күндері кішкентайдан көмір сатып ала бастады. Ал негізінен олар қыста жағылады. Жазда көп нәрсені істеп үлгеру керек.  Шөп, дәмді жинап, тағаммен, шөптермен қажеттену, ет сүрлеу,картоп өсіру деген сияқты. Жылқылар мен сиырлар жайлауда қараусыз жайыла береді, ал кешке үйге өздері қайтып келеді.

Бұдан басқа олар міндетті түрде аң мен балық аулайды, қызық үшін емес,тамақ табу мақсатында. Олар мұнда ауырып қалса, дәрігер шақырмай,шөптермен, борсық майымен және т. б. емделеді.

1. Шебердің қолы ортақ,
Шешеннің сөзі ортақ.
Руки умельца и язык оратора – народа достояние.
2. Ақынның тілі қылыштан өткір, қылдан нәзік.
Слово акына острее клинка и нежнее волоска.
3. Ділмардың сөзі ұстаның бізінен өткір.
Слово оратора острее шила сапожника.
4. Аз сөйлесең де саз сөйле.
Говори редко, но метко.
5. Тілге шешен – іске мешел.
Кто на слово щедр, тот на дело скуп.
6. Тілде тиек жоқ,
Ауызда жиек жоқ.
Язык – без запора, рот без ограды.
7. Қысыр сөзде қырсық көп.
Языком зря молоть – беду накликать.
8. Тіл қылыштан өткір.

Адам көңілден азады, тілден жазады.* * *Адамға келген он пәленің тоғызы – тілден.* * *Адам көңілінен азады, 
Тілінен жазады.* * *Айтпас жерде тілің тарт.* * *Ана тілі – бәріміздің анамыз, 
Өйткені ол – ұлтымыздың анасы.* * *Ана тілің алпыс тілге татиды.* * *Ақынның тілі қылыштан өткір.* * *Ат жүйрігі айырады, тіл жүйрігі қайырады.* * * 

Атағыңды өсіретін де, өшіретін де – тіл.* * *Аузы құлып сандықты тіс ашпаса, тіл ашады.* * *Ашынған тілді болар, 
Ашыққан ұры болар.* * *Ауызда жиек жоқ, 
Тілде тиек жоқ.* * *Әдеп басы – тіл.* * *Әрбір халық өзінің ана тілінде ғана бақытты.* * *Бас кеспек бар, тіл кеспек жоқ.* * *Бал тамған тілден у да тамар.* * *Балаға өз тіліңмен сөйлеме, өз тілімен сөйле.* * *Басқа пәле – тілден.* * *Жаман көлдің суы ащы, жаман қатынның тілі ащы.* * *Жалтақтамай өзге тілді ұлысқа, 
Ең алдымен өз тіліңді дұрыста.* * *Көнектей басыңа шүмектей тілің жау.* * *