Тәуелдік жалғау жекеше, копше:ою

ою тәуелдік: қазақтың оюы

ою көпше: бір затты ою.

Айтыс туралы.

Қазақ халқының екі жүзге жуық салт – дәстүрі, сенім – ырымдары, ұлттық ойындары бар, олардың әрқайсысының тәрбиелік те, танымдық та маңызы зор. Осы ретте айтыстың алар орны ерекше.

Айтыс – қазақ халқының ертеден қалыптасқан жыр жарысының бір түрі. Айтысқа суырып салма ақындар мен көркем сөз шеберлері қатысады. Айтыста ел басқарып отырған басшылардың кемшіліктері, сондай – ақ өмірдегі келеңсіздіктер ашық айтылады. Айта кететін бір жайт, айтыс бүгінгі күнге дейін жетіп, тәрбиелік мәнін жоғалтпаған жыр жарысы. «Атамұра – асыл қазына» демекші, осындай салт – дәстүрімізді дәріптеп, одан әрі жалғастыру керек.

Өткен ғасырдың 80-ші жылдары ұмыт болып бара жатқан өнер халыққа қайта қызмет көрсете бастады. Жалпы, Тәуелсіздікті дайындаған айтыс өнері болды деп айтсақ артық емес. Сонау советтік дәуірде халықты оятып, рухын көтерді. Сөйтіп, 80-ші жылдары алысқа бармайды деген өнер ХХ ғасырда өз дамуын тапты. Сосын осыншама жылдар аралығында қайта жаңғырып, өнер ретінде өсті. Салыстырмалы түрде қарасақ, 80-жылдардағы айтыс пен қазіргі айтысты салыстыруға келмейді. Өйткені, қазір айтыстың көркемдік, интеллектуалдық деңгейі өсті. Айтыс өнерінің дәрежесі жазба поэзиямен бақталаса бастады. Айтысты көтеріп берген жекелеген азаматтар бар. Кешегі 80-ші жылдары біз бастаған кезде Манап Көкенов, Қалихан Алтыбаев, Көкен Шәкиев, Тәушен Әбуова, Шынболат Ділдебаев деген сияқты ескінің көзін көрген ақындар болды. Енді солардың ізіне жастар ерді.

Ата дәстүрі бойынша әрбір ұрпақ қазақтың тарихын, салт-дәстүрін, әдет-ғұрыптарын, өсиет-өнегелерін өзіне үлгі-өнеге тұтуға тиіс. Бұл болашақ ұрпағынан зор үміт күтіп отырған халқымыз үшін маңызды. Біз өз ұрпағымызды білімді де тәрбиелі, өнегелі де ізетті, мейірімді әрі қайырымды, қонақжай етіп тәрбиелегіміз келсе, халықтық салт-дәстүрге ерекше мән беруіміз керек.

Одним прекрасным летним днем, в предгорья Алатау пришла весна. Ручеёк зазвенел, разнося свою прохладную водичку по всей окрестности гор. А на предгорьях тем временем распускались тюльпаны. Все было покрыто красно-желтым ковром из маленьких тюльпанов. И водички ручейка хватало на всех. Но, почти на краю поля, был один тюльпан. Он не мог распуститься потому что ему не хватало водички ручейка. Из-за большого камня который преграждал дорогу ручейку ему не хватало водички. Постепенно он засыхал, так и не показав свою истинную красоту. Но вот, как-то раз мимо этого тюльпана пробегала лисичка, она заметила этот маленький почти засохший тюльпан. Ей стало интересно, почему же он засыхает, а остальные тюльпаны нет. Она подбежала к этому тюльпану и спросила «что с тобой милый тюльпан? Почему ты не цветешь так же ярко как другие?», на что тюльпан, дрожащим, еле слышным голосом ответил «Видишь лиса этот камень? Он преграждает путь ручейку ко мне, и не дает мне пить. Из-за него я засыхаю». И тут лиса решила тюльпану, она собрала все свои силы в свою маленькую лапку и убрала тот камень, который мешал ручейку добраться до этого тюльпана. И тут ручеёк добрался до этого тюльпана, и буквально в мгновение тюльпан расцвел ярче всех. Лиса не могла поверить своим глазам, тюльпан был очень красив и ярок. После того как он расцвел он поблагодарил лису от всего своего крохотного сердечка.