1.с
2.в
3.в
4.с
5.д
6.в
7.в
8.в
9.с
10.а
смело барлығы дұрыс
Қосымшаның түрлері.
Қазақ тілінде қосымша жалғау, жұрнақ болып екіге бөлінеді. Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз: жұмыс – жұмысшы, ойын – ойыншық, оқу - шы, бала - лы, орын - дық, сыр - мақ т.б.
Ал сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз: жұмыс – жұмыста, ойын – ойынға, дәптер – дәптерді, көше – көшеде.
Қазақ тілінде жалғаудың 4 түрі бар:
1. Септік жалғау;
2. Көптік жалғау;
3. Тәуелдiк жалғау;
4. Жіктік жалғау.
Қазақ тіліндегі жұрнақ мағынасы мен қызметіне қарай екіге бөлінеді:
1. сөз тудыратын жұрнақтар өзі жалғанған сөзінен жаңа сөз тудырады. Мысалы, “жылқы - шы”, “біл - ім”, “жасы - қ”, “таға - ла”;
2. сөз түрлендіретін жұрнақтар өзі жалғанған сөзіне үстеме мағына қосып, сөздің тұлғасын өзгертеді. Мысалы, “көк-шіл”, “көк(г) - ірек”, “сары - лау”, “сары - рақ”, “жаз - ып”, “жаз - ғалы”. Жұрнақтар сөзге белгілі бір жүйеде рет - ретімен жалғанады.
Түбірге тете сөз тудыратын жұрнақтар, одан кейін сөз түрлендіретін жұрнақтар, бұлардан соң жалғаулар орналасады. Жұрнақтар түбірге де, туынды сөзге де жалғанады (“бас - шы”, “басшы - лық”, “ұйы - м”, “ұйым – дас – тыр – у – шы”).
Достық (жұрнақ) Адамдардың достығы әдетте жыл өткен сайын беки түседі.
Досым (жалғау) Менің досымның есімі - Арнұр.
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
1-тапсырма 1.Қазақ тілінде қанша әріп бар?А)40 В)41 С)42 Д)362.Сан есімнен жасалған сөз тіркесін көрсетіңіз.А) Аялдаманың қасында В) Екеуі кездесті. С) Олар әдепті. Д) Жақын жолдасым.3.Тұйық буынды көрсетіңіз. А) Жоқ, от В) Өрт, ас С) Бұ -ғы, ұлт Д) Ма-рал, ән4.Лексика нені зерттейді? А) Сөйлем мүшелерін В)Тіл дыбыстарын. С) Сөз мағынасын Д)Сөз құрамын.5.Антоним сөздерді көрсетіңіз. А) Көрші - көсем В)Арман - мақсат С) Салт - дәстүр Д)Соғыс - бейбітшілік.6.Сұраулы сөйлемді табыңыз.А) Су минералды құрамға бай. В)Кімдерді ерекше еске аламыз С)Бұл қандай тамаша табиғат Д)Сабақ сағат сегізде басталады. 7.Тәуелді формада тұрған сөзді тап. А)Әнім. В)Тісте С)Ойландым. Д)Басылды.8.Синонимдес сөз тізбегін көрсетіңіз. А) Ағаш, темір. В) Ер, батыр. С) Тас, жер. Д) Ауыр, жеңіл, 9.Түбір етістікті табыңыз. А)Шегем В)Жүре бер С)Кел Д)Бастырдық.10) Сын есімі бар сөз тіркесін табыңыз. А)Үлкен алаң В)Екі оқушы С)Кітапты алды. Д)Шығысқа қарай.
1.С)
2.В
3.В
4.
5.Д
6.В
7.В немесе Д
8.В
9.С
10.А