Оқылым Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. Қолөнер дүние жүзінің әр халқында бар. Сонымен қатар әр елдің, әр халықтың тарихи дамуына, тұрмысына, тарихи ерекшелігіне және эстетикалық талғамына байланысты өзіндік ерекшелігімен өшпес із қалдырып келеді. Қазіргі кезде қолөнер элементтерін үй интерьерінде, киім сәндеу кезінде, бас киімді әшекейлегенде көп қолданып жүр. Қолөнер – ежелден келе жатқан кәсіп. Ол халықтың өмірімен, тұрмысымен бірге дамып, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады. Өнер туындыларының иесін шебер деп атаған. Қолөнер шеберлері табиғаттың әсем көріністерін қолөнер бұйымдарында жиі қолданған. Оның орындалу технологиясына да ерекшеліктер еңгізіп отыр. Мысалы, ою-өрнекпен әшекейленген бұйымда қатырма жапсыру, моншақтармен, түрлі түсті тастармен безендіру жиі кездеседі. Неше түрлі жібек, жылтыр люрекс жіптері қолданылады. Дегенмен, көне заманнан келе жатқан қазақ қолөнері өз халқының дәстүрлі көркемдік мұрасын сақтап қалған. Сол қолөнердің бір түрі – кесте тігу. Бірақ ерекшелігі – кестені ұсақ моншақпен, кішкене түйме тәріздес долмалақ жылтыр материалмен орындау. Моншақпен тек киімді ғана емес, жаулықтарды, неше түрлі сувенир заттарды кестелеуге, панно тігуге болады. Моншақтардың тесікшелері өте кішкентай болғандықтан, жіңішке ине алған жөн. Жіп моншақпен түстес болу қажет. 1. Мәтін мазмұны бойынша 2 сұрақ құрастырыңыз. Составьте два во по содержанию текста Сұрақтар 1. 1 ұпай 2. 1 ұпай 2. Мәтіннен берілген сөздердің антоним, синонимдерін табыңыз. Найдите антоним и синоним данных слов. Жуан (антоним) - 1 ұпай Халықтың (синоним) 1 ұпай 3. Мәтіндегі ақпараттардың ретін көрсетіңіз. 1 ұпай Определите порядок предложений по тексту Мәтіндегі ақпарат Реті Қолөнер – ежелден келе жатқан кәсіп. Сол қолөнердің бір түрі – кесте тігу. Қолөнер дүние жүзінің әр халқында бар. 2-тапсырма Жазылым Берілген тапсырмалардың біруін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз. Орфографиялық нормаларға сай жазып, қосымшаларды дұрыс жалғаңыз, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерін орынды қолданыңыз. [10] 1.Абайды оқы, таңырқа! Сіздер сабақта Абай туралы ақпаратпен таныстыңыздар. Мұғалім Абайдың өмірбаянын жазуды тапсырды. Өмірбаян стилін сақтап жазыңыз. (Напишите биографию Абая Кунанбаева, сохраняя стиль написания биографии) 2. Қазақ қолөнері. Қазақ даласында қолөнер ерте дамыған.Қолөнер бұйымдарына не жатады? Қандай түрлерін білесін? Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібіне сай етіп эссе құраңыз. (Напишите эссе. Что относится к прикладному искусству? Какие ты знаешь виды прикладного искусства

Әр ұлттың қай кезеңде болмасын алдында тұратын ұлы міндеттерінің ең бастысы өзінің ісін, өмірін жалғастыратын салауатты саналы ұрпақ тәрбиелеу. Болашақ қоғам иелерін жан-жақты жетілген, ақыл парасаты мол, мәдени, ғылыми өрісі озық етіп тәрбиелеу аға буынның қоғам алдындағы зор борышы. Ал жастарды жан-жақты қабілетті азамат етіп өсіруде халықтық салт дәстүрлердің тәлім -тәрбиелік білім танымдық ролі зор. Қазақ халқы — рухани зор байлықтың мұрагері.Ежелгі ата-бабаларымыздың күмбірлеген күміс күйі, сыбызғы сырнайының үні, асқақтата салған әсем әні, ғашықтық жырлары мақал-мәтел, шешендік сөз, айтыс өлеңдерінің сан ғасыр бойы өз ұрпағын сегіз қырлы, бір сырлы, өнегелі де өнерлі адамгершілік ар-ожданы жоғары намысқой азамат етіп тәрбиелеп келгені тарихи шындық.

Тәуелсіздік туы желбіреген егеменді еліміздің болашақ ұрпағын тәрбиелеуде, олардың бойына ізеттілік, қайырымдылық, кішіпейілділік, әдептілік, елін, жерін, Отанын сүюшілік секілді ең асыл қасиеттерді қан мен жанына сіңіруде осы ата-бабамыздың салт-дәстүр негізін ұстансақ өте ұтымды болар еді.

Бүгінгі таңда ғасырлар қойнауында қалыптасқан ұлттық тәрбиені,озық өнегелі дәстүрді,адамгершілігі бар асыл қасиеттерді жастар бойына қалыптастыруда,оны ұтымды пайдалану аса маңызды міндеттердің біріне айналып отырғаны даусыз Сондықтан ұлттық мәдениеттің,әдебиеттің, тілдің, халықтық педагогиканың тарихы мен болашағы да мектептегі жас ұрпақ тәрбиесіне байланысты.

Бала тәрбиесінің алтын бесігі –отбасы.Бұл шағын әлеуметтік топ-бала үшін өмір мектебі.

Қазақстан Республикасы Ата заңының 9 тарауы «Отбасы» деп аталып, оның 51 бабында «Ата-аналардың және олардың орындарындағы адамдардың міндеті-балаларды асырау, тәрбиелеу және оқыту»-деп нақты көрсетілген. Ата-ана баланың өмірлік ұстазы және тәрбиешісі. Балалардың болашағы олардың өмірден татар несібесі мен еншісінің үлес салмағы ата-ананың сіңірген еңбегіне, тәлім-тәрбиесіне байланысты болады.

1. Антонимдік қатар.

E) Жоғары-төмен.

2. Мезгілді білдіретін антонимдік қатар.

C) Ерте-кеш.

3. Ұяң дауыссыздан басталған қосымша.

D) Қағаздар.  (Ұяң дауыссыздар:б,в,г,ғ,д,ж,з,һ)

4. Жұрнақсыз сөз.

C) Сары, сегіз.

5. Ілік септігіндегі есімдік.

B) Ешкімнің.

6. Қатыстық сын есім.

C) Таулы.  ( Қатыстық сын - есім сын есімнен басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім.Тау+лы.)

7. Заттың, құбылыстың, мезгілдің аты ғана аталып көрсетілетін жай сөйлемнің түрі.

E) Атаулы сөйлем.

8. Тұрлаулы сөйлем мүшелері.

C) Бастауыш, баяндауыш.

9. «Мақтау» сөзінің синонимі.

A) Төбеге көтеру.

10. Дұрыс жазылған сөздер қатары.

A) Халқы, орны.

11. Сөйлемдегі дыбыс және әріп саны сәйкес келмейтін сөздер.

Сен мына оюыңды сатасың ба?

E) Оюыңды.  ( ю әріпі йу қосарлы дыбыстарынан тұрады.Бұл сөзде 6 әріп,7 дыбыс.)

12. Сұраулық демеулік.

A) Көрме ашылды(ма).  (Сұраулық демеулік шылаулар:ма,ме,ба,бе,па,пе,ше.Көрме ашылды ма?)

13. «Оқыс» сөзінің етіс түрі.

A) Ортақ.

14. Фразеологиялық тіркестің синонимі.

Екі езуі екі құлағына жету.

C) Қуану.

15. Туынды зат есім жасайтын жұрнақ.

B) -шық, -гіш, -гер.

Жақсылардың жақсысы

Баяғыда бір адам бірнеше бөлмелі жарық, биік, өте әсем үйде тұрыпты. Үйдің айналасы бау-бақша екен. Бір күні оның кішкентай қызы бақшаны, барлық бөлмелерді аралайды. Кірмеген жалғыз ғана бөлме қалыпты. Ол ылғи да жабық тұрады екен.

Сонда әкесіне қызы:

- Әке, маған жабық тұрған бөлмеге кіруге рұқсат етіңіз. Осы бөлме басқа бөлмелерге қарағанда жақсы ғой деп ойлаймын, - дейді.

- Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда. Бірақ сен әлі жассың, өскенде бұл бөлмені саған берем. Сен оған өмір бойы риза боласың,- деп жауап қайтарады әкесі.

Қыз есейіп, бойжеткен атанады. Әкесі қызына жабық бөлменің кілтін береді. Қыз есікті ашқанда, тек ұршық пен кітапты көреді. Қыз әкесіне:

- Әке, сен жабық бөлмеде «жақсылардың жақсысы бар» деген едің. Мен ұршық пен кітаптан басқа ештеңе таппадым,- дейді.

- Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар, қызым! Ұршық болса, өнерің жанады. Ал кітап оқысаң, білімің артады. Жарық дүниеде бұлардан жақсы нәрсе жоқ. Дүниедегі мүліктің бәрі еңбекпен, өнермен, біліммен табылады,- деп түсіндірді әкесі.

16. Кейіпкердің назарын өзіне аудару мақсатында қолданылған сөзі бар нұсқа

E) - Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда.

17. Мәтіннің негізгі идеясына қарама-қарсы мағынадағы мақал-мәтел

E) Жалқаулық – жаман ауру.

18. Мәтіндегі «жақсылардың жақсысы»

C) Ұршық, кітап.

19. Мәтінде кездесетін адамның жас атауы

D) Бойжеткен

20. Негізгі ой айтылған сөйлемді

E) Дүниедегі мүліктің бәрі еңбекпен, өнермен, біліммен табылады.