ОҚЫЛЫМ Мәтінді түсініп оқыңыз Ана тілі Ана тілі - бұл атаңның, анаңның тілі, туған халқыңның тілі. Ана тілін біз кішкентай кезімізден әке-шешемізге, әжеміз бен атамызға, басқа ересектерге еліктеп жүріп біле бастаймыз. Ананың ақ сүтіндей бойымызға біртіндеп сіңіреміз. Өзіміз өсіп, ержеткен сайын халықтан, мектептен, кітаптан, газет-журналдан, радио-теледидардан, кино-театрдан үйреніп, ана тілін тереңірек біле береміз. Ол - біздің өмір бойы өзгелермен ұғынысатын негізгі қатынас құралымыз. Әр халықтың жер бетінде жасағаннан бергі басынан кешкен өмірі ерлік істері, аңыз-ертегілері, өлең-жырлары, кітаптары, табиғат пен қоғам құбылыстары атаулары, жалпы дүние жайындағы ұғымдары, ойы, сезімі – бәрі-бәрі де ана тілінде сақталады. Ана тілі арқылы атадан балаға ауысып отырады. Ана тілін жақсы білмейтін адамды шын мәніндегі мәдениетті адам деуге болмайды. 3-тапсырма Жоғарыдағы «Ана тілі» мәтініне сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімді қамтитын қарапайым жоспар құрыңыз. СКОРО ПАПА БУДЕТ ПРОВЕРЯТЬ ЕСЛИ Я НЕ СДЕЛАЮ МНЕ ХАНА ОТВЕЧАЙТЕ НОРМАЛЬНО

4 жауап

+1дауыс

Жақсы Жауап

СУ – ТІРШІЛІК КӨЗІ.

Сусыз тіршілік жоқ, ол бүкіл тірі жан иесінің бойында бар. Тамақсыз бірнеше күн өмір сүруге болады, ал сусыз сонша уақыт өмір сүру мүмкін емес.
Адамның, сондай-ақ көптеген жан-жануарлар денесінің 2/3-і, ал кейбір өсімдіктердің 4/5-і судан тұрады.
Жер бетінің тек 1/3-ін құрлық, ал 2/3-ін су алып жатыр. Мұхиттар мен теңіздерді, өзен-көлдерді былай қойғанда, жер астында да, топырақта да су бар. Мұздықтар мен айсбергтер де қатып қалған су болып табылады. Су атмосферада да аз емес, онда ол бұлт, тұман, бу және жаңбыр мен қар түрінде болады.
Біреулер қап-қатты мұз да, газдай жеп-жеңіл бу да су болғаны ма деп таң қалады . Бұл — судың негізгі қасиеті. Ол сұйық, қатты және газ тәрізді үш түрлі күйде кезігеді.
Судың көптеген заттарды оңай ерітетін және бір маңызды қасиеті бар. Әрине, біз қанттың — шайда, ас тұзының сорпада қалай еритінін көріп жүрміз. Сонымен қатар су жердегі алуан түрлі тұздар мен басқа да көптеген қатты денелерді, газдарды еріте алады.
Табиғатта қо жоқ, тап-таза су дегенді таппаймыз. Таза суды тек лабораториялардан ғана алуға болады. Ондай судың ешбір дәмі жоқ, онда тірі организмге қажетті тұздар да болмайды. Теңіз суының құрамында өте көп мөлшерде еріген тұздар бар, оның ішуге жарамайтыны сондықтан.
Жер шарындағы судың жалпы мөлшері өзгермейді. Теңіздер мен мұхиттардың, өзендер мен көлдердің бетінен су буға айналып, одан бұлт түзіледі. Ол жаңбыр немесе қар, бұршақ болып жерге жауады, яғни қайтадан суға айналады.
Алайда ішуге жарамды таза су Жер бетінде барған сайын азайып бара жатыр. Адамдар суды өнеркәсіп қажетіне көп пайдаланып, оны өндіріс қалдығымен ластауда. Ал біз су құнды байлығымыз екенін ұмытпауымыз керек.

Антоним, синоним, омоним сөздерді қатыстырып, сөйлем құрау.

Антонимдер:

1. Бүгінгі концертке ауылдың үлкен – кіші тұрғындарының барлығы жиналыпты.

2. Әдетте, мектеп оқушылары сабаққа бірыңғай ақ түсті жейде мен қара түсті шалбар киеді.

3. Дене шынықтыру сабағында бойымыздың ұзын - қысқасына қарай сапқа тұрамыз.

4. Бұл дүкенде қымбат зергерлік бұйымдармен қатар бағасы арзан, қолжетімді де бұйымдар жеткілікті.

5. Бүгін күн жексенбі болған соң үйіміздің жанындағы дүкен сағат тоғызда ашық екен деп келсем, әлі жабық екен.

Синонимдер:

1. Менің жеңгем айдай сұлу, өте әдемі, көрікті келіншек.

2. Биыл анамыздың мерейтойына байланысты бағалы, құнды сыйлық іздестірудеміз.

3. Асыққан кезде «Бәйтерек» пойызына мінсең болады, ол - өте жылдам, әрі жүйрік.

4. Балалы болу, перзент сүю – әрбір отбасының арманы.

5. Халқымыз Ұлы Отан соғысы кезінде елін қорғаған ержүрек, батыл, әрі батыр қаһармандарын мақтан тұтады.

Омонимдер:

1. Оқушылар асыға күтетін мезгілі жаз де басталып кетті.

2. Үйіңе аман – есен жеткен соң маған міндетті түрде хабарлама жаз.

3. Бүгін ұйықтап жатқанымда таңға жуық керемет түс көрдім.

4. Сен қандай түсті киімдерді ұнатасың?

5. Бүгін ерте тұрып, біраз шаруа істеп едім, түс ауа қатты шаршап қалдым.