Берілген тірек сөздер мен жоспарды пайдаланып, «Адал достық» такырыбына мәтін кұрап жаз. Тірек сөздер: ізгі қасиет, адам жанының айнасы, сенімді серік, адал болу, жанынан табылу Жоспар: 1. Достық туралы 2. Дос кандай болукерек? 3. Сенін досынкандай?

Достық– адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Дос-жарандардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Мысалы, біреуінде қызбалық не шабандық, екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Қазақтың дәстүрлі әдеп жүйесінде достыққа үлкен көңіл бөлінеді.

Шабытты ұстаз шәкіртін шабыттандырады. Менің ойымша шабыт­ адамның белгілі бір іс үстіндегі, көңіл күйінің, ерекше бір ынталы, ықыласты  сәті. Ақын өлең жазуда, әнші ән айтуда, тігінші киім тігуде ерекше сезімге  бөленіп, ляззат алып,шабыты одан сайын асқақтай береді. Ал мұғалімнің  шабыты­ әрине өзінің шәкіртіне білім нәрімен сусындатқанда келмей ме? «  Мұғалім шабыттандырады»,­ дегендей мен оқушыны шабыттандыру үшін оны  түсінуге, жалықпай тыңдауға, жақсы қасиеттерін тауып айтуға әрқашанда  дайынмын. Ол менің болашақта ұлы ұстаз болуына бірден бір себеп. Себебі,  бір оқушыны «Сен жарадың, бірақ келесі жолы одан да жақсы жазуға тырыс»,  «Ойыңды жаздың ба? Жаза алмадың ба? Не себепті жаза алмадың? Мүмкін,  жазғаныңды оқуға ұялып жасырып қалған боларсың? Жоқ, олай етуге  болмайды. Тіпті сен айтатын ой қайталанып жатса да, сен өз орныңды білдіріп, пікіріңді есту біз үшін өте маңызды болып тұр... Қәне, дайынсың ба!», «Сенен  бұдан да керемет дүниелер туындайды» деген жылы сөздермен әрбір балаға  адамгершілік, сенімділік ұялатуға тырысамын. Әр оқушының жеке пікірі,  көзқарасы маған өте маңызды.   Мені шабыттандырады...   Мен, ең алдымен өмірден шабыт аламын. Осы әлемде, осы Лозовой ауылыңда тұрғаныма, болып   жатқан өзгерістер мен жаңалықтардан, бүгінгі күні   аяқ   басып   жер   бетінде   өмір   сүріп   жүргенімнен   шабыт   аламын.   Мен жанұямнан,   таң   сәріден   "анашым"   деп   оянған   ұлымның   дауысынан   шабыт аламын.   Көңіліме   жақын   жандардың   мейіріміне,   сүйіспеншілігіне   бөлене отырып,шабыттанамын.Мен мамандығымнан шабыт аламын.         Мен мамандығымды  мақтан  тұтамын. Қазіргі мына күн сайын өзгеріске толы заманымызда мен таңдаған мамандық қарқынды, тоқтаусыз дамып  жатыр. Бұл мамандықтың шабыттандыратыны әр түрлі бағдарламалары, оның  құрылымы, шешу жолдары. Шабыттың арқасында ізденіс үстіне ізденіс пайда  болады. Өткізген сабақтарымның қызықты болып жатқанын оқушылардың көз  қарастарымен қызығушылықтарынан сеземін. Олар барлық түйсігімен жақсы  көріп тұрғанын көріп, өзімнің жасап жатқан ісіме риза боламын. Жаңа оқыту  әдістерін тауып, шығармашылыққа бой алдырып, оқушыларыма үйрету,  сездіру, сақтауға бар күш­жігерімді жұмсаумен шабыттанамын. Өмірімінің  көп уақыты жұмысымда өтеді. Бір ақпараттарды қабылдап, екінші ақпараттарға жауап беремін. Сөйтіп, таң аттырып, күн баттырамын. «Шабыт  жалқау адамның уысына түспейтін нәрсе. Шабыт тек іздеген адамға ғана кез  болатын қонақ.Шабытсыз мұғалім ұстаз емес деп айтуға болады.  Шабытпен  берілген сабақ, өте нәтижелі болады. Оны алдындағы шәкіртінің қияға қанат  қағып, елінің азаматы болған сәтінен көреді. Әрбір  сабақтан шыққан оқушы  шабыттанып шығуына өз жүрек жылуымды беруден аянбаймын, бойындағы  күшіне деген сенімін асыра түсіруге күшімді жұмсаймын. Менің ойымша ұстаз үшін одан артықтың керегі де жоқ шығар…

Күшігім еркелей білетін,

Кейде ол шәуілдеп үретін.

Жата қап аяғын көтерсе

Көргендер еріксіз күлетін.

Тойған соң томпайып жататын,

Бір тәтті ұйқыға бататын.

Түсінде мысықпен алысып,

Жүретін бөлмеде жарысып.

Қарасам, міне енді өсіпті,

Ит бопты кәдімгі қабаған.

Әуелі өзіме өшікті

Күнәм жоқ бір рет сабаған.

Мақтайды біреулер даурығып,

Қасқыр деп итімді қабаған.

Мен жүрмін кете алмай айығып,

Өз итім түсірген жарадан,

***

Отырсам үндемей үйімде,

Тоқмейіл, ақпейіл күйімде.

Келуші көбейіп кетеді

Шашымның ағынан сүюге.

Мақтауға бәрі әзір, жайдары

Мейрімнің ағаға шегі жоқ.

Ақтарар сырларын қайдағы,

Бірінің дығы жоқ, кегі жоқ.

Сәл ғана өзгеріп қалпымнан,

Әділдік сөйлесем болғаны,

Біреуі алып қап алқымнан,

Союға әзір тұр қалғаны...

Тойған соң жататын пырылдап

Мен мысық емеспін, достарым,

Жан болып жүрген сон, шырылдап

Айтамын арымның қосканын