4-тапсырма. Оқиық, қызық! Маймыл мен айна(Крыловтан)Айнаның қарсы алдына Маймыл барып, Айнадан өз суретін көре салып, Аюға жанындағы күліп айтты, Ақырын аяғымен түртіп қалып:«Бері қара! Бұ кім өзі, мынау перің?Білмеймін қайдан шыққан мұндай керім?!Он екі мүшесінің бірі оңды емес, Көз салып, қарап тұрсам әрбір жерін!Мен бұған титтей ғана ұқсас болсам, Ішіме пышақ салып өлер едім!Ол рас бес-алтау бар екеніКейіпсіз нақ осындай бөлелерім».«Маймылжан, біраз ғана етсең төзім, Менің бар жалғыз ауыз айтар сөзім:Әуре боп бөлелерің санағанша, Абайлап қарашы әуел өзіңе-өзің».Аюдың бұл ақылы айтқан досқа, Бір жүріп, бірге тұрған көңіл қосқа, «Алды - жөн адасқанның» деген сөз ғой, Тыңдаусыз, құр далада қалды босқа.Аударған А.БайтұрсынұлыА Өлеңнен септік жалғаулысөздерді тауып жазыңдар.е өлеңнен тәуелдік жалесөздерді тауып жазыңдар​

“Ана” – әрбір адамның жарық дүниедегі ең жақыны, жАнашыры, қадірлісі, қамқоршысы ақ сүтін беріп аялаған жанын да аямаған ардақтысы. Ана – жүрек, жүректі құдіретте. Ана – тірек, тіректі құрметте, Ана – шыңың, шыңыңа сағынып жет. Ана – күнің, күніңе табынып өт. –деп жырлағым келеді. Кез келген адамның әдептілігі мен жан дүниенің сұлулығы, ең алдымен балаға ақ сүтін беріп, әлпештеп өсірген Ана жүрегінің жылуынан басталады. Бала бойындағы ең жақсы қасиеттер бізге алдымен Анадан тарайды. Ананың нәзік үні, жұмсақ аялы алақаны, жан жылуымен аялауы бізді әлдилеп жұбатады. Баласы үшін Анасы бармайтын құрбандық бар ма? Ана болу – бүкіл өміріне кететін ұлы рухани күш пен ерен еңбек. Өз баласын бағып қағуда, ол Ана өзін-өзі ұмытып барлық күш жігерін сарқа жұмсайды, бұдан оның жаны байи, нәрлене түседі. Ал баланың Анаға деген махаббаты жеткіліксіз. Оны барынша құрметтеп, сыйлау

жөндеп

ата-Анасын

өз

арасында,

балалар

Кейбір

парызы.

баланың

әрбір

сыйламайтын, еңбегінің қадірін білмейтін, айтқан тілін алмайтын балалар да кездесіп қалады. Мұндай бала өсе келе ата-Ананың борышын өтемек түгілі, екі жүзді сұрхия адам болып шықпасына кім кепіл. Ылайым балалардың тәрбиесі адам қызығарлықтай болып өсе берсін дегім келеді. Ұрпаққа бақыт сыйлаған Тілейтұғын сырттай жүріп бақ саған, Тіршіліктің тынысы мен ажары деп өз ойымды білдіргім келеді. Ана туралы шығарма - Ана туралы шығармалар

Ана! Жалғыз ғана сөз. Әйткенімен жарық жал-ғанда кез келген а осы сөзден артық, осы сөзден ыстық сөз жоқ шығар. Осы орайда орыстың ұлы жазушысы М.Горькийдің «…Дүниеде не жақсылық болса, соның бәрі Ананың ақ сүті мен күннің нұрынан жаралған» деген сөзіне еріксіз иланасың. Тіпті, көк аспан да Ана жәйлі терең ойға батып, үнсіз мөлдіреп тұрғандай сезіледі. Сол секілді біздің балапан жүрек жас оқырмандарымыз да қолына қауырсын қалам алып, Ана жайлы тебіренеді. Редакциямызға күн санап осы тақырыпты арқау еткен

Біз оған қуАнамыз. Дегенмен, сол өлеңдерді

өлеңдер циклі ағылып жатады.

журнал бетіне жария етуге келгенде шарасыздық танытып, қиналып

Неге десеңіз, бұл өлеңдерде көп кемістіктер орын алып

қалатынымыз рас.

жатады. Енді солардың кейбіріне тоқтала кетсек дейміз. Алматы облысы, Талғар ауданында тұратын оқырманымыз Б.Чотбаев бізге жолдаған өлеңінінде: -Ойланамын Анама қараймын да, Мұңға батам, ақ шашын санаймын да,- деп бастапты. Анасына қарағаны жақсы, ал шашын сАнаймын дегенін қалай түсінуге болады… Алматылық А.Мауытханның да осындай өз орнын таппаған сөзі жиі кездеседі. - Алақаны әжемнің ақ бесігі, Жүрегімде тербетті есіл үні,- деп ары қарай жалғаса береді.Алақан мен ақ бесік деген дербес ұғымдар. Әрқайсысының өз орны, өзінше атқарар қызметі бар. Сөздердің мәніне түсінбей, осылай олақ қолдану — жыр жолдарына көлеңкесін түсірмесе, жарқын өң бермейді. Алматы

жазған

оқырманымыз

жас

атты

Ғ.Әділет

Райымбек ауданындағы

облысы,

өлеңде де осындай үйлеспеушілік орын алған. «Анам деп ән саламын, Анам деп күй саламын»,- деп өз ойын өрістетеді. Ән салғаны жақсы, күй салғаны сәл

да

жырынан

жас оқырман

М.Айболит атты

тұратын

өңірде

Осы

оғаштау…

осындай орашолақтық анық байқалады. …Ана деген атпен жүре берсін, Анашым аман болшы»,- деп өз өлеңін аяқтайды. Ана деген атпен жүре берсін дегеннен не

Е.

оқырманымыз

бүлдіршін

жолдаған

хат

атыраптан

Осы

болады?..

ұғуға

бердің

сүт

ақ

Анашым,

«Айналайын,

жоқ.

ұйқас

өлеңінде

Ерболқызы

балаңа.Тілейміз ғой әрқашан, өмірдің бар жақсысын» деген шумақпен өлеңнің алғашқы төрт жолы аяқталады. Қайта бір оқып көріңдерші, осы жолдарда ұйқас

Г.Ермекова

тұратын

ауданында

Құрманғазы

облысы,

Атырау

ма?

бар

мың

Анама

мен

Айтамын

баршылық.

тұстары

әттеген-ай

де

өлеңдерінде

алғысты, Әкелді осы уақытқа жалғыз өзі. Түн ұйқысын төрт бөліп біздер үшін,

түсінуге

нәрсе

еш

жолдардан

деген

түні,-

бір

сол

біздер

егер

Ауырсақ

дүниелерді

тұрған

жетіспей

жағынан

көркемдік

болмайды.Осылайша

оқырмандарымыз А.Қайратқызы, Жамбыл облысы, Байзақ ауданына қарасты Жаңатұрмыс ауылынан Қ.Асанова, Алматы облысы, Тескенсудан Е.Салбенбековтердің шығармаларынан да кездестіруге болады. Құрметті жас талапкер, біз осы пікірді сіздер үшін, өздеріңе жанымыз ашығандықтан әдейі айтып отырмыз. «Сын түзелмей, мін түзелмейді». Біз сіздерден жаңа да көркем, шынайы да шымыр жырлар күтеміз. Редакция есігі өздерің үшін қашан да ашық! .