Движение солнца в течении дня. 40 . ​

Бұғылар, бітеумүйізділер (лат. cervidae) — жұптұяқтылар отрядына жататын жануарлар тұқымдасы. бұғының отыз түрі бес тұқымдас тармағына бөлінеді: құдырлар; мунтжактар; су бұғылары; нағыз бұғылар; америка бұғылары. бұғы азия, еуропа, америка және солтүстік африкада тараған. қазақстанда бұғы екі тұқымдас тармағына жататын төрт түрі (құдыр, елік, марал, бұлан) алматы, солтүстік қазақстан, шығыс қазақстан, ақмола облыстарының орманды алқаптарын мекендейді. бұғылардың көпшілігі орташа немесе ірі денелі, сымбатты келеді. барлық түрінің дерлік (су бұғысын қоспағанда) еркегінің тармақтанған сүйекті, қуыс мүйізі болады. ұрғашысында мүйіз тек солтүстік бұғысында ғана болады. бұғының мүйіздері жыл сайын қыста немесе көктемде түсіп, қайта өсіп шығады. өсіп келе жатқан мүйізінің терісінде түгі болады, бірақ ол мүйіздің өсуі тоқтағаннан кейін түсіп қалады. бұғылар орманда, орманды далада, тундрада, тауда кездеседі. ағаш, бұта жапырағын, қабығын, шөптесін өсімдіктерді, қынаны, мүкті, т.б. қорек етеді. ұрғашылары мамыр – шілде айларында бұзаулайды. бұғының барлығы дерлік кәсіптік маңызы бар аң. олардың терісі және етін пайдаланады. теңбіл бұғы мен маралдың еркегінің мүйізінен дәрі жасалады

ертеде түлкі мен қасқыр айырылмас дос болыпты. бір күн екеуі жортып келе жатып, жол үстінде жатқан бір кесек еттің үстінен шығыпты. етті түлкінің де, қасқырдың да жегісі келеді.

                қасқыр қасындағы түлкіге:

                — ал, сен жей ғой, достым, – депті жол беріп.

                түлкі арсалаңдай күліп:

                — менің аузым ораза ғой, достым, білмеуші ме едің? сен-ақ жей бер, – дейді.

                қасқыр етті жемек болып, тұмсығын созады. енді шетінен тістей бергенде, мойнын қақпан қауып алады. ет бір шетке ұшып түседі. түлкі етті қағып алып, қылғи салады.

                мұны көріп тұрған қасқыр:

                — ей, достым-ау, сенің аузың ораза емес пе еді? – деп сұрайды.

                түлкі қылмың қағып:

                — менің аузымдағы ораза ашылып, сенің мойныңа түсті ғой, – деп зыта жөнеліпті.