9-тапсырма.мәтінге сүйеніп, кестені толтыр.ғалымның жетістікке жету жолында істегенеңбектері.ғалым еңбегінің нәтижелеріжетістіктері. , 14 ​

Тауға саяхат жасауды жақсы көремін. Тауға шығайық деп жиі шақырып тұратын Эльвира деген досым да бар. Осы жолы Эльвираның шақыруымен Фурманов шыңына шығуға бет алдық. Досыма сенгенім соншалық, жолдың қаншалықты ауыр немесе алыс екені туралы ақпаратты да өз бетімше іздестірмеппін. Бірақ қанша қатты шаршасам да, барғаныма қуандым, табиғаттың сұлулығында сөз жоқ, сипаттап та бере алмаймын, оны тек көру керек. Суреттерді тамашалауларыңызға болады, дегенмен көзбен көргендей болмайтынын айта кеткім келеді.

Шынын айтсам, шаршадым деп, Фурманов шыңына аз жер ғана қалғанда, ары қарай бармай қалып қойдым. Досым шыңға шығып келді. Қайтарда жаңбыр жауып тұрды, бірақ сондай қатты су болмадық. Алматыға түссек, түк болмағандай күн ыстық, жарқырап тұр. Иә, төрт-бес сағаттық жер болса да таудың аты тау, ауа райы өзгеше.

Сөз таптары — өздеріне тән лексика-семантикалық, морфологиялық және синтаксистік ортақ белгілердің негізінде қалыптасқан категориялары бар сөз топтары. Сөз таптары үш түрлі белгісімен сипатталады:

а) Белгілі топқа жататын сөздердің семантикалық жағынан бірыңғайластығы (мысалы, зат есімге заттық атаулар, етістікке қимылдық атаулар жатады);

ә) Сөз түрлендіруші грамматикалық категорияларының ортақтығы;

б) Синтаксистік қызметінің ұқсастығы. Бірақ бұл үш белгі сөз таптарының бәрінен бірдей табыла бермейді. Мысалы, зат есім, етістіктен үш белгінің үшеуі де табылады, ал одағайға екінші (морфологиялық) белгі тән емес.

Сөз таптарының саны тілдерде бірдей емес. Мысалы, қазіргі орыс тілі грамматикасында 10 сөз табы, ал қазақ тілінде 9 сөз табы көрсетіліп жүр:

Зат есім

Сын есім

Сан есім

Есімдік

Етістік

Үстеу

Еліктеу сөздер

Шылау

Одағай

Сөз таптары толық мағыналы сөздер (зат есім, сын есім, етістік, үстеу) және көмекші сөздер (шылау, демеулік, частицы, артикль т. б.) болып табылады. Типологиялық тұрғыда есімдік пен сан есімді жеке сөзтабы ретінде қарастыру күмәнді деп есептеледі. Олар синтаксистік функциясы мен мағынасы жағынан әр текті және басқа сөз таптарына қатысты болып келеді. Кейбір тілдерде басқа сөз таптарының құрамында қаралады. Мысалы, үш, төрт есептік сан есімдері — зат есім-сан есімдер, үшінші, төртінші реттік сан есімдері сын есім-сан есім түрінде қаралады. Есімдік пен сан есім дәстүр бойынша толық мағыналы сөз таптарына жатқызылып жүр. Сөздерді тапқа бөлу мәселесі өте көне дәуірлерден басталады (Аристотель, т. б. грек ғалымдары, үнді ғалымдары Панини, Яска т. б.). Тіл білімінде сөз таптарын жіктеу мәселесі күні бүгінге дейін талас тудырып келеді. Оған байланысты проблемалар аз емес.[1]