юбкадағы қызға мен Аяулым деген ат қойдым ал қасындағы көк шалбар киіп тұрған қызға Малика деген ат қойдым. Менің ойымша Аяулым жақсы , ақылды сабағын беспен оқитын қызға ұқсайды ал малика менің ойымша онша жақсы қыз деп ойламаймын өйткені сырт келбетінен көрініп тұр бірақ Маликада таза жүрек бар деп ойлаймын бірақ іс киім кешекте емес. Ал енді ұлдарға көшейік , бірініші тұрған үлға мен Алмас деген есім қойдым ал қасындағы басқа жаққа қарап тұрған ұлға Бекзат деген есім қойдым. Менің ойымша Алмас әдемі ақылды жан деп ойлаймын , шашы таралған келбетті ұл ал Бекзат жаман ұлға онша ұқсамайды бірақ келбеті онша емес шашы де таралмаған. Бірақ мынаның бәрі менің ойым! Адам жанның киім кешегіне емес ішкі дүниесіне қарайды
ViktorovnaLarin
30.07.2022
Септік жалғаулары арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылау сөздермен де, есімдер өзді-өздері де жалғасып әр алуан қарым-қатынасқа түседі.[1]
Мысалы:
Еңбектен еңбек шығады, еңбек туады, Еңбекті еңбек ақтап, еңбек жуады. Еңбек етіп күшті туған ерлер Еңбекке ерте тұра бекін буады. Еңбекте еңбек еткен ерлерім бар, Еңбекке сіңірген көп түрлерің бар, Еңбегім өзгерген жоқ, өз орнында, Еңбекпен ерік алатын жерлерім бар (И. Б.). Бұл мысалда 13 мәртебе ұшырасатын еңбек сөзі түрлі-түрлі қосымшалар қосылып, әр алуан формада қолданылып тұр. Егер жетінші жолдың басындағы еңбегім дегеннен басқаларының қосымшаларын алып тастасақ, сөйлемдегі сөздердің байланысы бұзылып не қиыспай қалады, не сөйлемдердің мағыналары өзгеріп кетеді.[2]
Бұл қосымшалар сөйлемдегі сөздерді бірі-бірімен жалғастырып, септестіріп тұр. Осындай қосымшаларды септік жалғаулары дейміз. Сөздердің жалғауларды қабылдап өзгерту жүйесін сөздердің септелуі деп немесе септеу деп атайды.
юбкадағы қызға мен Аяулым деген ат қойдым ал қасындағы көк шалбар киіп тұрған қызға Малика деген ат қойдым. Менің ойымша Аяулым жақсы , ақылды сабағын беспен оқитын қызға ұқсайды ал малика менің ойымша онша жақсы қыз деп ойламаймын өйткені сырт келбетінен көрініп тұр бірақ Маликада таза жүрек бар деп ойлаймын бірақ іс киім кешекте емес. Ал енді ұлдарға көшейік , бірініші тұрған үлға мен Алмас деген есім қойдым ал қасындағы басқа жаққа қарап тұрған ұлға Бекзат деген есім қойдым. Менің ойымша Алмас әдемі ақылды жан деп ойлаймын , шашы таралған келбетті ұл ал Бекзат жаман ұлға онша ұқсамайды бірақ келбеті онша емес шашы де таралмаған. Бірақ мынаның бәрі менің ойым! Адам жанның киім кешегіне емес ішкі дүниесіне қарайды