Как перевести на беларускую мову без ошибок ! прямо из леса огрызком карандаша брат написал маме письмо о жизни в лагере. если я попрошу вас определить в этом предло жении падежные формы имен существительных, вы назовете именительный, родительный, дательный, винительный, творительный и предлож ный. итого шесть падежных форм. с точки зрения современного языка именно так и есть. однако если взглянуть на дело с точки зрения языка, то окажется, что в нашем предложении не шесть, а восемь падежных форм, и каждая из них употреблена по одному разу. следова тельно, расхождения между современным языком и языком древних славян касаются тепереш них родительного и предложного падежей. и действительно, каждый из этих падежей об разовался из прежних двух. в родительном совпали родительный и отложительный, а в предложном — местный и изъяснительный. число падежных форм в различных языках мира не ограничивается этими восемью. общее число па дежей по разным языкам достигает тридцати, хотя и нет ни одного языка с таким количеством падежных форм. некоторые из падежей исключают возможность других или, наоборот, тре буют обязательного присутствия третьих. в финском языке 15 падежей, в венгерском 22, но все-таки не тридцать. та кого важного падежа, как винительный, нет в фин ском, но его заменяет целых три других падежа.

Прама з лесу агрызкам алоўка брат напісаў маме ліст пра жыццё ў лагеры. калі я папрашу вас вызначыць у гэтым сказе склонавыя формы назоўнікаў, вы назавеце назоўны, родны, давальны, вінавальны, творны і месны. усяго шэсць склонавых формаў. з пункту гледжання сучаснай рускай мовы менавіта так і ёсць. аднак калі зірнуць на справу з пункту гледжання гісторыі мовы, дык атрымаецца, што ў нашым сказе  не шэсць, а восем склонавых формаў, і кожная з іх ўжыта адзін раз. такім чынам, разыходжанні паміж сучаснай мовай і мовай старажытных славян тычацца цяперашніх роднага і меснага склонаў. і сапраўды, кожны з гэтых склонаў утварыўся з ранейшых двух. у родным супалі родны і аблатыў, а ў месным - лакатыў  і прэпазітыў. колькасць  склонавых формаў у розных мовах свету не абмяжоўваецца гэтымі васьмю. агульная колькасць склонаў па розных мовах дасягае трыццаці, хоць і няма ніводнай мовы з такой колькасцю склонавых формаў. некаторыя са склонаў выключаюць магчымасць іншых ці, наадварот, патрабуюць абавязковай прысутнасці трэціх. у фінскай мове 15 склонаў, у венгерскай - 22, але ўсё ж такі не трыццаць. такога важнага склону, як вінавальны, няма ў фінскай мове, але яго замяняюць ажно  тры іншыя склоны.

вера вярба

 

я не глытала па акопах дыму

і франтавых не ведала дарог.

калі я нарадзілася, радзіма,

ты святкавала свята перамог.

 

і не выццё варожых самалётаў,

  і не агонь , што пёк тваю зямлю, −

чаромху помню, як цвіла ля плота,

як падалі зярняты на раллю.

 

цябе, вясняная, я помню ў цвеце,

люблю з маленства, родная, люблю.

і за таго, каго няма на свеце,

хто ўсё аддаў за родную зямлю.

 

мае сябры ў жыцці дасхочу бралі

усё, чым навучаеш даражыць.

мы за цябе яшчэ не паміралі,

мы за цябе, радзіма, будзем жыць!

 

1. вечарам я пайшоў гуляць у парк. (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ].вечарам - акалічнасць (выражана прыслоўем)я - дзейнік (выр. займеннікам)пайшоў - выказнік (выр. дзеясловам)гуляць - акалічнасць (выр. дзеясловам)у парк - акалічнасць (выр. назоўнікам з прыназоўнікам)2. гэты новы год я запомню на ўсё жыццё.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. гэты - азначэнне (выр. займеннікам) новы год - дапаўненне (выр. устойлівым выразам, які складаецца з прыметніка і назоўніка) я - дзейнік (выр. назоўнікам) запомню - выказнік (выр.дзеясловам) на ўсё жыццё - акалічнасць (выр. прыназоўнік + займеннік + назоўнік) 3. мая мама добра гатуе суп.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. мая - азначэнне (выр. займеннікам)мама - дзейнік (выр. назоўнікам)добра - акалічнасць (выр. прыслоўем)гатуе - выказнік (выр. дзеясловам)суп - дапаўненне (выр. назоўнікам)4. мая сястра мне ў вучобе. (лепш "мая сястра мне з вучобаю")  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. мая - азначэнне (выр. займеннікам)сястра - дзейнік (выр. назоўнікам) - выказнік (выр. дзеясловам)мне - дапаўненне (выр. займеннікам)ў вучобе - дапаўненне (выр. прыназоўнік+назоўнік)5. на ўроку мы пісалі складаную дыктоўку.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. на ўроку - акалічнасць (выр. прыназоўнік + назоўнік)мы - дзейнік (выр. займеннікам)пісалі - выказнік (выр. дзеясловам)складаную - азначэнне (выр. прыметнікам)дыктоўку - дапаўненне (выр. назоўнікам)6. мае бацькі збіраюцца на адпачынак.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. мае - азначэнне (выр. займеннікам)бацькі - дзейнік (выр. назоўнікам)збіраюцца - выказнік (выр. дзеясловам)на адпачынак - акалічнасць (выр. прыназоўнік + назоўнік)7. улетку я жыў адзін у вёсцы.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. улетку - акалічнасць (выр. прыслоўем)я - дзейнік (выр. займеннікам)жыў - выказнік (выр. дзеясловам)адзін - акалічнасць (выр. прыметнікам) (тут слова "адзін" у значэнні прыметніка, а не лічэбніка)у вёсцы - акалічнасць (выр. прыназоўнік + назоўнік)  8. кожную суботу я хаджу на танцы.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. кожную суботу - акалічнасць (выр. займеннік+назоўнік)я - дзейнік (выр. займеннікам)хаджу - выказнік (выр. дзеясловам)на танцы - акалічнасць (выр. прыназоўнік+назоўнік)9. на гэтым тыдні я іду на дзень нараджэння.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. на тыдні - акалічнасць (выр. прыназоўнік + назоўнік)гэтым - азначэнне (выр. займеннікам)я - дзейнік (выр. займеннікам)іду - выказнік (выр. дзеясловам)на дзень нараджэння - акалічнасць (выр. прыназоўнік + назоўнік + назоўнік)10. я доўга рабіў хатняе заданне.  (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны) [ - = ]. я - дзейнік (выр. займеннікам) доўга - акалічнасць (выр. прыслоўем) рабіў - выказнік (выр. дзеясловам) хатняе - азначэнне (выр. прыметнікам) заданне - дапаўненне (выр. назоўніка)