Ислам халифаты (араб.: خلافة إسلامية) — халифалар басқарған араб-мұсылман мемлекеттерінің Еуропа елдеріндегі атауы. Мұхаммед пайғамбар Батыс Арабияда құрған мұсылман қауымы (Умма) Араб халифатының ең алғашқы түп негізі болды.
Хилафа, 622–750
Мұхаммед пайғамбар дәуіріндегі халифаттың кеңеюуі, 622–632
Рашидун дәуіріндегі халифаттың кеңеюуі, 632–661
Умайяд халифаты, 661–750
632 — 56 жылдардағы халифаттың астанасы — Медине қаласы Араб жорықтарының бірінші кезеңінде халифаттың құрамына Ирак, Иран түгел дерлік, Кавказ сыртының басым бөлігі, Сирия, Палестина, Египет кірді, ал екінші кезеңінде оған Солт. Африка, Пиреней түбегінің көп бөлігі, Орта Азия, Табарстан, Джурджан (Горган), Синд қосылды. Халифат тұсында ислам дінінде сунниттер мен шииттердің, хариджиттердің алғашқы діни-саяси ағымдары және түрлі халифаттар (Омейя әулеті халифаты (929 — 1031), Аббас әулеті халифаты (750), Фатима әулеті халифаты (909 — 1171), Кордова халифаты), Сасани, Тулуни, Әли әулеті, Тахир әулеті, Самани әулеті т.б. билеген мемл-тер мен жергілікті әмірліктер пайда болды. 1258 ж. Хулагу хан бастаған моңғол әскерлері Бағдадты алып, Аббас әулетінен шыққан соңғы халиф Мұстасимді өлтіргеннен кейін А. х. мемл. ретінде жойылды.[1] Халифат– халифтар басқарған, құқықтық жүйесі исламның сүнниттік тармағына негізделген мемлекеттердің жалпы атауы. Алғаш Батыс Арабияда 632 – 56 жылы Мұхаммед Пайғамбардың басшылығымен құрылған. Қазақстаннан халифат құрамына кейбір оңтүстік аймақтар (Фараб, Испиджаб, Яссы, — халифалар басқарған ортағасырлық араб мемлекеттері. Мұсылман теократиясына негізделді. Халифаттың түпкі негізі 7 ғасырларда Батыс Арабияда Мұхаммед пайғамбар (ғ.с.) құрған мұсылман қауымы — умма болды. Арабтардың жаулап алулары нәтижесінде халифат Арабия түбегін, Иран, Иракты, Орталық Азия мен Кавказдың көпшілік бөлігін,Сирия, Палестина, Египет, Солтүстік Африка, Пиреней түбегінің басым бөлігін, Синдті қамтыған орасан зор мемлекетке айналды (қ. Араб халифаты Арабтардың Орталық Азияға жорықтары). Омейя әулеті (661 — 750) мен Аббас әулеті (750 — 1258) кезінде халифат құл иеленушілік және патриархалдық тәртіптер сақталған, феодалдық қатынастар басым дамыған мемлекет болды. 7 — 10 ғасырларда халифатта дүниежүзілік мәдениеттің дамуында маңызы зор болған жарқын да сан алуан мәдениет қалыптасты (қ.Араб мәдениеті). 9 ғасырда құрамына кірген мемлекеттердің экономикасының дамуының әркелкілігі, аймақтар арасындағы шаруашылық байланыстардың әлсіздігі, жер-жердегі халифатқа қарсы көтерілістер, билеушілердің өзара тақ таласы мемлекеттің ыдырауын және іс жүзінде дербес ұлттардың құрылуын тездетті. 10 ғасырдың 1-жартысынан бастап Фатима әулетінің (909 — 1171), Испанияда Омейялар (929 — 1031) мен Аббастардың Халифаттары өмір сүрді. Фатима әулеті халифтері өз қолдарына діни, зайырлы биліктерді қатар шоғырландырды. Аббас әулеті халифтары 945 жылы Бағдадты Буилер жаулап алғаннан кейін зайырлық биліктен айрылды. 1055 жылы Бағдадтағы Буилер билігін салжұқтар алмастырды. Салжұқтардың біртұтас мемлекеті ыдырағаннан кейін (1118) Аббас әулеті Тигр мен Евфрат алабында жаңа Халифат құрды. 1258 жылы Бағдадты моңғолдар басып алғаннан кейін Халифат мемлекет ретінде өмір сүруін тоқтатты. Алайда Египетті 1517 жылы түріктер жаулап алғанға дейін Аббас әулеті халифтері Каирде тұрып, өздерінің діни беделімен жергілікті сұлтандарды және басқа да мұсылман елдерінің билеушілеріне ықпал етті, оларға қаржы жағынан көмектесті. Кейін түрік сұлтандары өздерін халифтер деп атай бастады. Олар мұны Египетті жаулап алғаннан кейін Аббас әулетінің соңғы өкілінен мұраға алғандықтарымен түсіндірді. Түрік Халифатын 1924 жылы наурызда республикаТүркия жойды.[2]
Объяснение:
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Материальная культура кочевников ремесла деньги торговля
Материальная культура полукочевых тюркских племен отражала потребности их главного занятия - скотоводства. Одна из наиболее важных составляющих материальной культуры - предметы быта, обихода и, в первую очередь, жилище и одежда. Жилище представляет собой комплекс построек, обслуживающих различные нужды семьи, прежде всего, бытовые и хозяйственные. У кочевников Казахстана в средние века были два типа жилищ- мобильные и стационарные. Самой известной формой мобильного жилища являлась юрта. Она появилась еще в первом тысячелетии до н.э. и в средние века приобрела современный вид. Сведения о юртах встречаются в древних китайских и арабских письменных источниках. Так, например, по свидетельству одного из них, осевшие в городах тюрки, продолжали ставить юрты во дворах дворцов или у своих постоянных жилищ. Кроме юрты, широко использовался другой вид мобильного жилища - повозка-кибитка. Итальянский путешественник Плано Карпини писал: "Иные жилища скоро разбираются и опять складываются и навьючиваются на скотину, другие же разбирать нельзя, а ставят их на повозки. Куда бы они не ходили на войну или с места на место, всегда берут их с собой". В такую повозку в зависимости от величины впрягали от двух и более быков, а иногда и верблюда. Устроена она была по аналогии с юртой, но не разбиралась. Повозки, составленные вокруг, образовывали защитное сооружение. На местах зимовок кочевники Казахстана строили стационарные жилища. Они строились из камня, дерева, камыша или сырого глиняного кирпича. Возле жилищ располагались стойла и загоны для скота. Зимовки в большинстве своем находились на берегах рек Или, Чу, Сырдарья, Иртыш и в местах, богатых зарослями камыша, в лесах, на солнечных склонах гор.
Одежда кочевников была также при к жизни в степи и хозяйствования степняков. В средние века в одежде продолжают развиваться традиции, заложенные в усуньское и кангарское время. Традиционным видом верхней одежды у тюрков, тюргешей и карлуков был длинный халат с высоким воротником, запахивающийся на правую сторону. Халат перепоясывался наборным поясом, либо кушаком. Головной убор напоминал современный казахский тымак. Мягкие замшевые или кожаные штаны заправлялись в войлочные сапоги без каблуков. Зимой тюрки и карлуки носили меховые шубы, а летом вместо тымака - легкую войлочную шляпу с узкими полями. Женщины надевали платья и халаты, которые шились из привозной хлопчатобумажной или шелковой ткани.
Некоторое представление о богатстве каганского рода может дать описание буддийского монаха Сюань-Цзаня, посетившего в начале VII в. ставку западно-тюркского Ябгу кагана. Встретив кагана во время охоты, путешественник был поражен роскошной одеждой охотников. "Каган был одет в халат из зеленого шелка, - пишет он. Его сопровождали более двухсот тарханов, одетых в xaлаты из парчи, заплетенными в косы волосами. Остальные воины, облаченные в одежды, подбитые мехом, и мягкие головные уборы, держали бердыши, луки и знамена. Их лошади были прекрасны. Едущих на верблюдах и лошадях было столько, что невозможно охватить взглядом". Говоря далее о юрте кагана, он сообщает, что "рябило в глазах".