7өмірде қуан, шаттан, бақытты болуға талаптан. жақсы іс істеп мақтан, тариxта қаларсын тұлға болып данышпан.

Үйіңізде компьютер болса, ол ғаламторға қосылса, бүгінде кез - келген мемлекеттегі танысымызбен интернет арқылы хабарласа беретіндей жағдайға жеттік. өзіңізге керек мәліметті ғаламтор арқылы тауып алып, керегіңізге жарата бересіз. компьютерді пайдаланудың ең алғашқы себебі, жұмыс өнімділігін арттыру болып табылады. есеп - қисап жасау, мәліметтерді өңдеу, құжаттарды қағазға басып шығару істеріне пайдалансаңыз, сіз бір сағатта көптеген жұмыс жасай аласыз. мысалы, машинкада мәтін басатын ең шебер минутына 60 - 80 сөз, 6 - 8 жол басса, компьютер 120 жол басады, демек, 1 компьютер 200 алмастырады екен. мысал келтіретін болсақ: әр пәннен жазылатын рефераттардың көрнекі әрі таза, әдемі жазылуын мұғалімдер талап етеді. қолмен, яғни, жай сиямен және компьютерде терілген жұмыстарды салыстырайықшы. екеуінің айырмашылығы жер мен көктей. осы жазылған рефераттың бірнеше көшірмесі керек дейік. оны ашып принтермен көшірмесін жасаған әлде қайда аз уақыт жұмсалады. «компьютер – уақыт талабы» біз уақытымызды ұтымды пайдаланамыз. қазіргі кезде өркениетке өзін жақынмын деп санайтын кез - келген қоғам мүшесі ең әуелі шет тілін немесе компьютер үйренуге талпынады. неліктен? өйткені шет тілі мен компьютердің тетігін тапсаңыз, көптеген тірліктеріңіз оңайласты дей беріңіз, ғаламторға шығасыз, материал жинайсыз, бос уақытыңызды өткізесіз, ойын ойнайсыз дегендей…қазір жаңа заман біз бәріміз компьютерді толықтай білуміз тиіс. компьютер бізге зиян деп жатамыз, онымен жұмыс істеп қолдана білсең еш зияндығы жоқ. сөзімді қорытындылап келіп жаңа информациялық технология қарқынды үстінде - осыған байланысты компьютерде еркін жұмыс істеу, одан информацияны ала білу, оны өңдеу және күнделікті істе пайдалану ң қажетті шарты болып табылады. компьютердің алдында үздіксіз жұмыс істеу, қан қысымын көтереді. миопия яғни, көз жанарының алыстан немесе жақыннан көру қабілеті нашарлайды. құлақтың есту қабілетін төмендетеді, ң ұйқысы бұзылып, асқа тәбеті болмайды. ал ұйқысы қанбаған ң зейіні төмендейді. сонымен қатар, омыртқаға көп күш түсетіндіктен, (сколиоз омыртқа буынының қисаюы) омыртқа ауыруына шалдығуы мүмкін. электрленген сәулелер саусақ ұштарына әсер етіп, қолдың буындарына зақым келтіреді. сонымен компьютердің ағзасына залалын тигізетін факторлары мынандай: көздің көру қабілетін төмендетеді; омыртқалардың қисаюына әкеледі; жүйкеге салмақ түсіреді; шаршағыштық, әлсіздік басады. бұған қоса және жағымсыздықтары күнгі құмарпаздықтар секілді еркінен тыс компьютерге тәуелді болып "байланады". мінезі күрт өзгереді, айналасына немқұрайлы қарауды әдетке айналдырады. басқа ойындарға, ақыл - ойды қызықты тақырыптарға талпынысы болмайды. ң көңіл - күйіне де әсер етеді, яғни көңілді, сергек жүргеннен гөрі көбінесе ашулы, күш көрсетуге бейім тұрады. сонымен бірге тек өзіне ғана мәлім "жабық әлем" қалыптасады

Халықтың күнделікті тұрмыс-тіршілігінде туындап жатқан жағдайлар, айтса сенгісіз оқиғалар кез-келген жанды бей жай қалдырмайтыны анық. бүгінгі күні бізді байланыстырып қана қоймай, ырқымыздан тыс өз дегеніне көндіріп, көгеніне жіпсіз байлап алған билеуші күш бар. ол интернет. соның ішінде facebook, instagram, whatsapp, bk т.б сияқты әлеуметтік желілерді бүгінде мектептегі бастап, егде жастағы ға дейін пайдаланып, тұрақты тұтынушыларына айналған. осы кезекте әлеуметтік желінің пайдалы жақтарын тоқталып өтсек. бұл арқылы таныстарын, достарын, әріптестерін тауып, олармен байланыста бола алады. сондай-ақ қазір әлеуметтік желі арқылы өз бизнесін жүргізіп отырғандар бар. өйткені бұл ақпарат алмасудың тиімді әрі арзан жолы. әрбір өзіне тиесілі ақпараттарын ешқандай шығынсыз жариялай алады. мысалы: жұлдыздар өздерінде болып жатқан жаңалықтарымен, суреттерімен бөліссе, ақын жазушыларымыз оқырмандарына шығармаларын жариялап, әртүрлі компаниялар өздеріне жұмысшы іздеуде желінің көмегіне жүгінеді. сонымен қатар, желідегі қызықты топтарға тіркеліп, өз ойларыңызбен қызығушылықтарыңызбен бөлісе аласыз. ал, зиянды жақтарына келсек, қазірде әлем халқының 60%-ға жуығы бетпе-бет тілдесуден гөрі ғаламтор арқылы тілдесуді жөн санайды. әлеуметтік желі шынайы өмірден аластатады. бұл әсіресе жастар арасындағы күрделі мәселе. күн-түнімен желіні пайдаланатын жан-жағындағы шынайы араласудан қалады. оның желіге тәуелділігі сондай бас алмастан отырып, уақыттың қалай өтіп кеткенін байқамайды. тұйықталып ғаламторға тәуелді болады. ғаламтор әрбір үшінші отбасының ажырасуына себеп болады екен. ғалымдардың пайымынша, жастар көп жағдайда әлеуметтік желіде туындаған жанжалдың кесірінен ажырасатын көрінеді. ғалымдардың әлеуметтік желі туралы зерттеулерінде, «инстаграм» желісі депрессияға ұшырататын желі деп аталған. «в контакте», мамандардың пікірінше, суицидке апаратын желі болып шыққан. мүмкін, оның еліміздегі жасөспірімдер арасында суцидтің белең алып тұрғанына да ықпалы бар шығар. айта кетерлік бір жағдай, елімізде 16 жасқа толмаған ң әлеуметтік желіні қолдануына заңмен тыйым салынуы мүмкін. осындай бастама көтерген депутаттар ата-анасының рұқсатынсыз ғаламтордан жеке парақша ашпауы тиіс деген. өйткені, интернетте суицидті ашық жазатын сайттар мен жат ағымды насихаттаушылар көбейген. қазақстан өзіне-өзі қол салған ң саны бойынша әлемде үшінші орыннан түспей келеді.