Сыйқымазақ құрлығы бар, барған жерде ұрлығы бар (жүмбақ)

Жаздың жарқыраған күні. Дала ерекше әдемі. Онда ақ, сары, қызыл, көк гүлдер құлпырып өсіп тұр. Алыстан дала гүлдері көз тартады. Жайқалған гүлдердің үстінде аралар ұшып жүр.

Бір кезде ара мен көбелек өте жақын кездесіп қалды. Сол кезде ақшыл көбелек араға тіл қатты:

— Сен, ара, ана гүлден мына гүлге ұшып-қонып не іздеп жүрсің?

— Ә, мен жұмысшы арамын ғой. Мен жаз шыға сала алғашқы гүлдердің шырынын сорып, гүл тозаңын жинап омартаға тасимын. Біз тасыған гүл шырыны мен тозаңы — аралардың өскелең ұрпағы және ұрпақ өрбітетін аналықтар үшін нағыз керек тамақ. Біз, жұмысшы аралар, аналықтарды, аталықтарды асырап отырмыз. «Қыстың қамын жаз ойла» деген даналық сөздер дәл біз үшін айтылғандай. Біз жаз бойы еңбек етеміз. Гүл шырынын, тозаңын іздеп бармайтын даламыз жоқ. Жұмысшы аралардың әкелген шырындары мен гүл тозаңдарынан тәтті бал пайда болады. Біз күн суыта ұямыздың тесіктерін жел, суық кірмес үшін тығындап, бекітеміз де, қаһарлы қыстың суығында бал жеп қыстан шығамыз, - деді жұмысшы ара.

— Ал мен болсам көбелекпін. Мен орамжапырақ және сол тұқымдас өсімдіктердің жапырақтарына жұмыртқа саламын. Менің жұмыртқаларымнан шыққан құрттарым орамжапырақтың жапырақтарын жеп адамға залалын тигізеді. Ал сен ара, керісінше адамға пайдаңды тигізеді екенсің. Сенің балың — адамға дәрі, - деді көбелек.

— Рақмет, көбелек, уақыт тығыз, мен басқа гүлдерден шырын соруға кеттім. Уақыт — алтыннан да қымбат. Сау бол! - деді ара.

— Сау бол, ара, нағыз еңбексүйгіш екенсің!

2. тапсырма. Мәтіннен түбір сөзге, туынды сөзге бір-екі мысалдан жазыңыз.

Түбір сөз:

Туынды сөз:

тез керек

Мен күзгі демалысты өте асыға күттім,Себебі,менің ата-анам мені саябақтарға апарып,кинотеатралардың жаңа прьемераларына апарамыз деп уәде берді,Бірақ өкінішке орай ата-аналарымның қолы жұмыстан босамады, Ауа-райы демалыста қандай жарқырап тұрды,Көңілім өте көтеріңкі болды,, Келесі күні мен құрбыларыммен кездесіп,кішкентай сіңілімді кинотеатраға апардым,Кинотетрдаға адамдарды көрсеңдер,бәрі асыға билеттерін сатып алып киноға жөнелді,Біз де сіңілімнің сүйікті мультфильміне кірдік''Облачно возможно осадки,Месть ГМО2''.Бәрімзге ұнады,Тағы әжем мен атама барып,қуантып кеттім,сөйтіп жүргенде демалыстың біткенін де білмей қалдым! Күзгі демалыс ең қысқа демалыс екенің аңғардым,Сөйтіп барлық күшімді жинап келесі ,оқу  тоқсанына кірістім

Объяснение: