Қазақ әдебиеті 7-сынып ТЖБ 1-тоқсан көмек керек

1-билет

Дауыссыздар 3 ке жіктеледі:қатаң, ұяң, үнді

Дауыстылар тілдің қатысына қарай:жуан, жіңішке.

Жақтың қатысына қарай:ашық, қысаң.

Ерін мен езудің қатысына қарай:еріндік, езулік.

Фонетикалық талдау:

Хабар- 5 әріп, 5 дыбыс, 3 дауыссыз, 2 дауысты

Х-д-сыз, қатаң

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Б-д-сыз, ұяң

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Р-д-сыз, үнді

Жаңалық- 7 әріп, 7 дыбыс, 4 дауыссыз, 3 дауысты

Ж-д-сыз, ұяң

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Ң-д-сыз, үнді

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Л-д-сыз, үнді

Ы-д-ты, жуан, қысаң, езулік

Қ-д-сыз, қатаң

2-билет

Үндестік заңы 2-ге бөлінеді: буын үндестігі, дыбыс үндестігі. Буын үндестігі сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке болып келуін айтады. мысалы: Әже, инелік. Ата, инабат, уақыт.

Дыбыс үндестігі сөз ішіндегі қатар келген 2 дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Дыбыс үндестігі 3-ке бөлінеді: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.

Берілген сөздерге жалғау жаса:суретші-ні, көрме-ні, өнертанушы-ны, көрермен-ді, шығарма-ны.

3-билет

Түбір – сөздің әрі қарай бөлшектеуге келмейтін, лексикалық мағынасын сақтаған негізгі бөлігі.

Қосымша – түбірге жалғанып, оның лексикалық немесе грамматикалық мағынасын өзгертетін, сөздерді өзара байланысқа түсіретін морфема.

Сөз құрамына талда: мұражайлардан- мұражай-түбір, лар, дан-жалғау, суретшілердің- сурет-түбір, ші-жұрнақ, лер, дің-жалғау, құндылықтарын--құнды-түбір, лық, тар, ын-жалғау.

Шопан қора-қора қойымен өрістен қайтып келеді.
Екеуі бетпе-бет келгенде ашылып сөйлесе алмады.
Кезек-кезек келген қонақтарды қарсы алдық.
Ата-ана берген тәрбиенің маңызы зор.
Бұл атаны үлкен-кішінің бәрі құрметтейді.
Азды-көпті білгенінің бәрін үйретті.
Тойға ағайын-туғанның бәрі келді.
Оны дос-жарандары үнемі қолдап жүреді.
Ағылшын тілінде жап-жақсы сөйлейді екен.
Әп-әдемі салынған сурет бәріне ұнады.
Қаламызда үп-үлкен ғимараттар бой көтерген.
Сарт-сұрт еткен дыбыстан шошып кетті.
Қар жерде жылт-жылт етеді.