первым великим изобретением древнего китая считается бумага. согласно китайским летописям династии восточная хань, бумагу изобрел придворный евнух династии хань — цай лун в 105 году н.э.
в глубокой древности в китае до появления бумаги для записей использовали скрученные в свитки полоски из бамбука, свитки из шелка, деревянные и глиняные таблички и т.д. наиболее же древние китайские тексты или «цзягувэнь» были обнаружены на черепашьих панцирях, которые датируются 2-м тысячелетием до н. э. (династия шан).
в ііі веке бумагу уже широко применяли для письма вместо более дорогих традиционных материалов. разработанная цай лунем технология производства бумаги состояла в следующем: кипящая смесь из пеньки, коры тутового дерева, старых рыболовных сетей и тканей превращалась в пульпу, после чего её растирали до пастообразного однородного состояния и смешивали с водой. в смесь погружали сито в деревянной раме из тростника, вычерпывали ситом массу и встряхивали, чтобы жидкость стекла. при этом в сите образовывался тонкий и ровный слой волокнистой массы.
эту массу затем опрокидывали на гладкие доски. доски с отливками клали одна на другую. связывали стопку и укладывали сверху груз. затем затвердевшие и окрепшие под прессом листы снимались с досок и сушились. изготовленный по такой технологии бумажный лист получался легким, ровным, прочным, менее желтым и более удобным для письма.
avdeevana
14.08.2022
Respublikaning murakkab relyefi o'simlik qoplamining turlicha bo'lishiga sabab bo'ladi. o'zbekiston florasida 3700 dan ziyod o'simlik turlari mavjud. turlarning kamida 20% endemikdir, ya'ni. boshqa joyda topilmadi; ularning aksariyati tog'larda o'sadi. ayniqsa, dasht va cho'llarning florasi, uncha ko'p bo'lmagan, ammo o'ziga xos butalaridan iborat. shamolda, kichik barglar bilan yoki butunlay bargsiz, qumli, yaroqsiz, kavisli va shamol singan qum tepalari ustidan tarqalgan, bir xil cho'l o'rmoni, ammo soyali va salqin bo'lmagan o'rmon. qumli tuproqni multimetriya ildizlari bilan birlashtirib, dashtli chakalaklari shamolni shamollashdan va yumshoq, ko'chma qum hosil bo'lishidan saqlaydi. ustyurt platosida ma'lum bo'lgan 400 o'simlik turidan faqat bittasi landshaftda muhim rol o'ynaydi. somon lalasi, yam-yashil oq-tuproq va yalpi, sharqiy solyanka. yaylaning atrofida qigil saksovul mavjud. avvalgi ho'l va iliq kuzdan bir necha yillar o'tgach, katta miqyosda katta miqdordagi ephemera qoplami paydo bo'ladi. o'simlik zararli tuzlarga boy bo'lgan tuzli botqoq botqoqlari, qora saksovuldan tashqari, deyarli o'simliklardan mahrum. daraxt tez o'sib boradi va qisqa umr ko'radi. bu o'tmishda eng qadrli o'simlik bo'lib, yonilg'i endi asosan qumga o'rnatiladi. saksovulning mevalari va yosh shoxlari qo'y va tuyalarga taom sifatida xizmat qiladi. cho'l o'simliklari uzoq muddatli qurg'oqchilik, qizib ketish, harakatlanuvchi yoki sho'rlangan va har doim ham zaif tuproqlarga moslashgan. bug'lanish (quruq, juzgun va boshqalarni) kamaytirish, issiqlik vaqtida (shamchiroq va yumshoq) tez-tez tezlashib, "qishlash" ga ketadigan asboblar keng tarqalgan. past tekisliklarda daryo vodiylari ayniqsa kengdir. bu erda odunsu, buta, o'tli o'simliklar o'sadi. qo'rqinchli qurbaqalar va cho'chqalar bilan ifodalanadi. tog'li vodorod manzarasida, o'tlar, daraxtlar yo'q, faqatgina vaqtinchalik oqimlar bo'yida butalar mavjud. bu erda, ba'zi bir donalardan tashqari, quyoshning momaqaldiroq nurlari ostida tez-tez quruq, changlarga chayqaladigan va issiqlikka moslangan o'tin va boshqa qo'pol o'simliklarga yo'l berib turadigan turli xil piyoz, lolalar, rabar, iris va boshqa suvli va tez-tez chiroyli gullaydigan shakllar paydo bo'ladi. past tog 'etagida yoki tog' yarim cho'llarida eng ko'p vaqtinchalik turlar mavjud. 1 kvadrat bo'yicha. m 15-20 turdagi. tabiiyki, peyzajda bunday ephemera sezilmaydi. o'tmishda bug'doy pistasi keng tarqalib ketdi, ammo hozirgi kunga kelib ular faqat qiyin joylarda saqlanib kelmoqda. yuqori tog 'novdalari - qora sereozemdagi quruq o'tloq dashtidir. toshli joylarda - butalar - bodomlar, jingalak, gilos daraxtlari yoki tepalikdagi xerofitlar - aktolimon va astragalus turlari rivojlanadi. past tog'lar o'rmonlardir, ammo daraxtlar faqat qishloq xo'jaligi uchun qulay bo'lmagan yoki qiyin joylarga ega bo'lmagan kichik joylarda saqlanadi. asosan, bu yerda o'sib boruvchi xirurgik archa zeravshanskaya - eng qimmat daraxt turlari. tuproqni uning ildizlari bilan mustahkamlaydi va qaysar filiallarning axlatini yog'inlarni suvga to'ldiradigan, uni kechiktiradigan va tuproqqa kirib boradigan o'lik axlatni hosil qiladi. archa asta sekin o'sadi, lekin u bardoshli. ming yillik o'simliklar ma'lum. pasttekisliklardagi archa bilan bir qatorda, ayrim mayda turlar (chinor) yamaqlardagi jarliklar ustida kichik stendlar hosil qiladi. kichik bog'lar gilos eritmasini, do'morni hosil qiladi. turli tog'li hududlarda turli xil yovvoyi olma daraxtlari mavjud. bobotog'ida pista saqlanib qolgan. pskem vodiysida keng yong'oq plantatsiyalari. tugayda, ayniqsa, g'arbiy tyan-shonda qayin o'rmonlari mavjud. keng tarqalgan, shuningdek, terak va terak, gilos burju. pasttekisliklar ayniqsa daraxtlarga boydir: shilqush, zaytun, dogrose, meadowsweet; vaqti-vaqti bilan yovvoyi uzumning mayda tovuqlari, toklar va boshqa daraxtlarga chiqish yoki toshlarga yoyilgan toklar bor. juda xilma-xil o'simliklarning to'plami, ko'plab efir moylari: adaçayı mısırığı, ziziphora; tannik: ravshan, jo'ka. eremurus ko'plab lolalar. chirchiqning bir nechta vodiylaridagi vodiylarda pskem piyozi eng qimmat dorivor o'simlik bo'lib o'sadi. o'rta tog'lar hududida mo'l-ko'l mezofil forbeslari. chorvachilik bo'lmagan joylarda ko'plab o'rmonlar va boshqa butalar mavjud. yuqori tog'lardagi tog'li qumloq tuproqli quruq hududlarda ularning boshqa turlarining juda kichik aralashuvi bilan ularning cho'chqalaridagi cho'l bor. nam hududlarda, murakkab kompozitsiyalar va o'tlarning o'ziga xos cho'llari rivojlanadi. eng baland tog'larda faqat 30% o'simlik bilan qoplangan.
первым великим изобретением древнего китая считается бумага. согласно китайским летописям династии восточная хань, бумагу изобрел придворный евнух династии хань — цай лун в 105 году н.э.
в глубокой древности в китае до появления бумаги для записей использовали скрученные в свитки полоски из бамбука, свитки из шелка, деревянные и глиняные таблички и т.д. наиболее же древние китайские тексты или «цзягувэнь» были обнаружены на черепашьих панцирях, которые датируются 2-м тысячелетием до н. э. (династия шан).
в ііі веке бумагу уже широко применяли для письма вместо более дорогих традиционных материалов. разработанная цай лунем технология производства бумаги состояла в следующем: кипящая смесь из пеньки, коры тутового дерева, старых рыболовных сетей и тканей превращалась в пульпу, после чего её растирали до пастообразного однородного состояния и смешивали с водой. в смесь погружали сито в деревянной раме из тростника, вычерпывали ситом массу и встряхивали, чтобы жидкость стекла. при этом в сите образовывался тонкий и ровный слой волокнистой массы.
эту массу затем опрокидывали на гладкие доски. доски с отливками клали одна на другую. связывали стопку и укладывали сверху груз. затем затвердевшие и окрепшие под прессом листы снимались с досок и сушились. изготовленный по такой технологии бумажный лист получался легким, ровным, прочным, менее желтым и более удобным для письма.